Kurum Seçiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Otizmli çocukların eğitimi büyük özen gerektirir. Otizmli çocuk bir eğitim kurumuna verildiğine, eğitim kurumunun gerekli şartları karşılaması otizmli çocuğun eğitiminin başarılı olmasında büyük önem taşır. Otizmli çocuklar için olan eğitim kurumlarında başarılı bir eğitim verilmesi, çocukları kaynaştırma uygulamalarına hazırlanması açısından verimli olur.

NEDEN KURUM SEÇİMİNDE DİKKATLİ DAVRANILMALIDIR?

Otizmli çocukların eğitimi özel olduğundan, seçilecek eğitim kurumunun çalışanlarının otizmli çocukları eğitme konusunda gerekli eğitimleri almış olması gereklidir. İyi eğitim kurumlarında çocuk ruh sağlığından anlayan uzmanlar bulunur. Her otizmli çocuk sosyal ve zihinsel becerilerine göre ayrı öğrenme yetenekleri göstermektedir. Kurumun, bu farkları göz önünde bulundurarak eğitim vermesi gerekir. Kurumlarda çocukların eğitim aldığı alanların, çocukların zihinsel becerilerine uygun olması gerekmektedir. Otistik çocukların dikkati çabuk dağıldığı için bu durumun önüne geçebilecek şekilde tasarlanmış sınıflar olmalıdır. Ayrıca sınıfların oturma düzeni de çocukları rahat ettirecek şekilde olmalıdır. Otizmli çocuklar sıkışık ortamlardan hoşlanmazlar, öte yandan çocukların sosyal gelişimi için de çocukların birbirinden çok da fazla kopuk olmamaları gerekir.

Otizmli çocuklara bir şeyler öğretilirken somutlaştırma çok önemlidir. Otizmli çocuklar zihinsel işlevselliklerinin seviyelerine göre bazı soyut kavramları somutlaştırmakta zorlanırlar. Bu sebeple kurum içerisindeki eğitim süresince, bu somutlaştırma şekillerinden faydalanılmalıdır. Somutlaştırarak öğretmede duyular büyük önem taşır. Bu sebeple yapılan her faaliyeti belirten semboller yaratmak, çocukları bu faaliyetlere yönlendirmede büyük ölçüde fayda sağlar. Eğitim sınıflarında duyusal materyallerin kullanılması da çok önemlidir.

İyi bir eğitim kurumu, bünyesinden bulunan her otizmli çocuğun sosyal ve zihinsel kapasitesini iyi bilmeli ve buna göre özel eğitim vermelidir. Her çocuğun öğrenmede hangi duyusunu tercih ettiği dikkate alınmalı ve her çocuğa buna göre yaklaşılmalıdır. Otizmli çocuklarda problemli davranışlar görülebilir, yüksek ses çıkarma, sürekli bir sözü ya da fiziksel bir hareketi tekrar etme ya da ufak şiddet eylemleri sıklıkla rastlanan durumlardır. Kurum personeli bu gibi durumlarla nasıl başa çıkacağını bilmeli ve çocuklar stres altındayken bu stresi geçirecek şekilde hareket etme konusunda da bilgi sahibi olmalıdır.

Her çocuğun farklı olduğu unutulmamalı ve kurum içerisindeki her çocuğun gelişimi gözlem altında tutulmalıdır. Eğitim kurumları gerekli gelişimi gösteren çocuklara bu gelişim doğrultusunda daha ileri seviyede eğitim verebilmelidir. Kurumun benimsediği eğitim şekli çocukları motive edici olmalıdır. Her çocuğu istenen davranışa iten bir motivasyon vardır, bu motivasyonlar tespit edilmeli ve gerekli davranışlar gösterildiğinde çocuklar ödüllendirilmelidir.

KURUM SEÇİLİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Kurum, eğitim programını ve rutinlerini önceden belirlemiş olmalıdır. Sabit bir programın olması çocuklar için daha elverişlidir. Otizmli çocuklar bir sonraki aşama da ne yapacaklarını bilirlerse daha rahat ederler, bu durum olayların sırasını tahmin etmelerine ve algılamalarına yarar. Kurum içerisindeki eğitimin yanında, çocukların oyun oynadıkları serbest saatleri de çok önemlidir. Kurum, çocukların kendilerini soyutlamamaları için özel göstermelidir. Çocuklar grup oyunlarına ve işbirlikçi hareket etmeye yönlendirilmelidir.

Otizmli çocukların eğitiminde ailenin yerini hiçbir şey dolduramaz bu sebeple seçilen eğitim kurumu aileyi sürekli dahil ve haberdar etmelidir. Eğitim kurumu içerisinde çocukların aileleri ile olmaması daha iyidir fakat her türlü durum ve gelişmede kurum aileyi bilgilendirmelidir. Kurum ile aile arasındaki karşılıklı iletişim çocuğun eğitimine büyük katkı sağlar.

Pek çok otizmli çocuk, gerekli özen gösterildiğinde ve yeterli eğitimi aldığında topluma faydalı ve kendi ayakları üstünde durabilen sağlıklı bir birey olabilir. Bu sebeple, otizmli çocuğun eğitimine başlayacağı kurumun yukarıdaki bilgiler doğrultusunda gerekli kriterleri karşılayacak şekilde seçilmesi; çocuğun ileriki hayatındaki sosyal, akademik ve mesleki başarısı için büyük önem taşır.

Kaynaklar:

• Yüksek Fonksiyonlu Otistik ve Asperger Sendromlu Çocukların Eğitiminde Kaynaştırma Yard. Doç. Dr. Alev Girli