12 Maddede Öğretmenler Otizmli Çocuklar İle İlgili Neler Bilmeli?

Otizm ömür boyu devam eden bir rahatsızlıktır. Eğitim sürecinin ardından kaynaştırma raporu alınması dahilinde bile otizmin belirtileri zaman zaman ortaya çıkabilir. Otizmli çocuğun normal bir okula başlaması da bu zorlayıcı anlardan birisi olabilir. Bu nedenle öğretmenlere otizm tavsiyeleri olarak otizmle ile ilgili bilmeleri gerekenleri 12 maddede derlemek istedik:

1) Otizm Her Çocuğu Farklı Etkiler

Otizm, geniş bir spektrumdur ve her otizmli çocuk birbirinden farklıdır. Hepsinin farklı zevkleri, istekleri ve ihtiyaçları bulunmaktadır. Tıpkı diğer tüm çocuklar gibi! Otizmli bir çocuğu tanımak istiyorsanız, bunu yapmanın en iyi yolu çocuğun ailesiyle konuşmaktır. Sadece onu en çok seven insandan en doğru bilgileri almakla kalmayacaksınız aynı zamanda aileye çocuklarını gerçekten önemsediğinizi de göstermiş ve onları çok mutlu etmiş olacaksınız!

2) Belirli Bir Rutin ve Değişim Uyarıları Tüm İlişkinizi Değiştirecektir

Değişimin kaçınılmaz olduğunu ve kimi zaman herkes için zor olabileceğini biliyoruz. Ancak otizmli bir çocuk için değişim ve sürprizler tüm hayatının aksaması anlamına gelebilir. Yenilikle baş etmede güçlük yaşadıkları için, karşılaşılacak süreci önceden belirtmek, anlatmak ve mümkünse göstermek her zaman yararlı olacaktır. Yedek öğretmen, yangın tatbikatı ve sınıf gezileri otizmli öğrenciniz için her zaman zor olacaktır. Bu süreci, çocuğa önceden açıklayıcı bir anlatım yaparak ve anksiyete sürecinde onu anlayarak hafifletebilirsiniz. 5-dakika ve 2-dakika uyarıları yapmak da çocuğun değişime adapte olmasını sağlamakta tavsiye edilen bir yöntemdir.

3) Fazladan 3 Saniye

Otizmli bir çocuk dili anlamak için fazladan zamana ihtiyaç duyar. Ona söyleneni algılaması için cümlenin bitişinin ardından fazladan 3 saniye zaman tanıyın.Basit bir anlatım dili ve kısa cümleler kullanmak söylenenin karşı taraf tarafından anlaşılma ihtimalini artıracaktır. Komut vermeniz gerektiğinde ise 2 kelimeyi geçmemesi çocuğun tepki verme şansını yükseltecektir. Eğer söyleneni tekrarlamanız gerekiyorsa cümlenin yapısını değiştirmeden tekrarlamanız bu durumda büyük bir önem taşır. Zira yeni bir cümle, algılamak için yeni bir süreç başlangıcı anlamına gelir. Otizmli bir çocuğu konuşurken acele ettirmeye çalışmanız onu sadece yavaşlatacaktır. Bunun yerine her zaman anlayışlı ve sakin bir dil kullanmayı deneyin.

4) Anlayan ve Karşılık Veren İletişim Birbirinden Farklıdır

Sınıfınızdaki otizmli öğrenciniz tahmin ettiğinizden çok daha fazlasını anlıyor olabilir. Öte yandan çok uzun cümleleri ve söylemleri tekrarlıyor ancak hangi konudan bahsettiğini fark etmiyor bile olabilir. Bu tarz iletişim sorunsalları normaldir. Otizmli bir çocuğun her günü ve her etkileşimine aslında bir eğitim süreci olarak yaklaşılmalıdır.

5) Mecazi Anlamın Yokluğu

Günlük hayatta kullandığımız deyimler bizim için bu zamana kadar anlamlarını bildiğimiz ve kabul ettiğimiz alışıldık söz kalıpları haline gelmiştir. Ancak otizmli bir çocuk tüm bu deyimleri gerçek anlamlarıyla anlamaya çalışacak ve iletişim süreci içinden çıkılmaz bir kargaşaya dönüşecektir.Bu nedenle sözcüklerin gerçek anlamlarına sadık kalınması karşılıklı iletişimi iki taraf açısından da kolaylaştıracaktır.

6) Günlerce Tek Bir Konu

Sizin için oldukça önemsiz gelen konular, otizmli bir çocuğun günlerce ara vermeden konuşacağı konular olabilir. Saatlerce sürebilecek bir döngü halinde çocuk, ara vermeden tek bir konu hakkında konuşabilir. Bu konular ise maalesef nadiren çocuğun öğrenimine katkıda bulunacak konulardan oluşur. Bu durumda çocuğun hevesini kırmadan konuyu eğitim başlıklarına yönlendirebilirsiniz.

7) Sosyal Ortamlar ve Otizm

Otizmli bir çocuğun ailesine sınıf ortamında çocuğu yaşıtlarıyla konuşmaya teşvik etmekten daha büyük bir iyilik yapamazsınız. Sınıf ortamı, annenin çocuğa evde asla yaratamayacağı bir ortam olduğu için etrafında benzer ilgileri olan onlarca yaşıtı bulunurken çocuğu iletişim kurmaya teşvik etmek, sürekli üzerinde çalışılması gereken otizmde sosyal beceriler için mükemmel bir etkileşim fırsatıdır. Otizmli çocuk, yaşıtlarıyla kimi zaman ilgili gözükmese dahi öğretmenin çocuğu alıştırmaya çalışması yararlı olacaktır.

8) Duyusal Ölçeklerin Farklılığı

Sizin duymayacağınız sesler, fark etmeyeceğiniz renkler ve aniden değişen görüntüler otizmli bir çocuğun içine kapanmasına sebep olabilir. Bunun için ise otizmli çocuğun ailesini sınıfa çağırarak size yardımcı olmalarını isteyebilirsiniz. Sınıftaki diğer öğrencilerin rahatsız olmayacağı basit değişiklikler ile bu sorunların üstesinden gelinebilir.

9) Sınıf Arkadaşlarına Otizmi Açıklamak

Otizmli bir çocuk, sınıfta sıkıldığında, heyecanlandığında veya stres olduğunda tekrar eden davranışlar göstermeye başlayacaktır. Bu davranışlar, doğal olarak, yaşıtlarına oldukça garip gelecektir. Öncesinde sınıf arkadaşlarıyla konuşarak kendilerine otizmin ne olduğu ve otizmli arkadaşlarına nasıl tepkiler verilmesi gerektiğini anlatmak çok önemlidir.

10) Ceza Değil Pozitif Pekiştirme

Ceza veya ceza vermekle tehdit etmek otizmli çocukların anskiyetesini tetikleyeceği için iletişim kurmak ve çocukla verimli bir etkileşim devam ettirmek için asla iyi bir yol değildir. Bunun yerine otizmli çocuğun yeteneklerine ve denemeye istekli olduğu noktalara odaklanarak her hareketini pozitif pekiştirme ile daha iyi olması için yönlendirebilirsiniz. Örneğin: ‘Toplama işlemini geliştirdiğinde matematik sınavının sonuçları da daha iyi gelecektir’ gibi olumlamara otizmli çocuğu teşvik edeceği gibi sizinle olan iletişimini de güçlendirecektir.

11) Bugün Kilo Almışsınız!

Otizmli çocuklar gördükleri her şeyi olduğu gibi söylerler. Bu nedenle size söyleyebilecekleri herhangi bir gözlemi kişisel algılamak yerine, çocuğun sizinle iletişim kurma çabası sizi sevindirmelidir.

12) Otizmli Bir Çocuğun İhtiyacı Olan Tek Şey Anlayış

Otizmli çocuklara anlayışlı davrandığınız sürece size her zaman iyi yaklaşacaklar ve sizi seveceklerdir. Onlara vermeniz gereken tek şey anlayış.

Kaynak:

• autismspeaks.org:

https://www.autismspeaks.org/blog/2015/03/09/12-things-i%E2%80%99d-teachers-understand-about-autism