Otizm yasal hakları ve yasalar

Otizm sahibi bireylerin farklılık sebebi ile özel bireyler oldukları toplum tarafından da kabul edilmiş bir durumdur. Bu nedenle yasalar içerisinde de onların ,özel durumu sebebiyle, bazı özel yasal haklara sahip olması gerektiği su götürmez bir gerçektir. 10 Mayıs 1992 Den Haas 4. Austism – Europe Kongresi’nde yayınlanan ve 9 Mayıs 1996 senesinde Avrupa Parlamentosu tarafından yazılı bildirge olarak benimsenen haklara göre otizmli bireylerin birçok konuda özel yasal haklara sahip olduğu kabul edilmiştir. Ancak bu haklar her ülkenin kendi yasaları gereğince farklı şekillerde uygulanmaktadır.

Otizm Yasal Hakları ve Yasaları

Otizmli kişiler;

Bünyeleri el verdiği müddetçe kimseye bağlı olmadan eksiksiz bir yaşam sürebilirler.
Tarafsız bir şekilde, en kolay ve en doğru tıbbi yardımı almalıdırlar.
En kolay ve onlara en uygun şekilde eğitim almalıdırlar.
Geleceği hakkında kararlar alınırken sadece gözlemcinin görüşleri hesaba katılmamalıdır. Otizmli bireylerinde istekleri ve kararları göz önünde bulundurularak sonuca varılmalıdır.
Hayatlarını verimli hale getirecek barınma olanakları sağlanmalıdır.
Kimseye muhtaç olmadan yaşayabilmeleri için gereken tüm ihtiyaçların karşılanabilmesi için uygun ortam sağlanmalıdır.
Temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek bir gelir sahibi olmaları için iş imkânları yaratılmalıdır.
Onların yaşamlarını iyileştirmeye çalışan kurumlarda söz sahibi olmaları ve katkıda bulunmaları sağlanmalıdır.
Mevcut durumlarının stabilitesini korumak için hem fiziksel hem de psikolojik olarak en uygun tıbbi tedbirlerin ve yardımların gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.
Ayrımcılık yapılmadan ve toplum tarafından dışlanmadan iş sahibi olabilmeleri sağlanmalıdır.
İstedikleri yere seyahat edebilmelidirler.
Her türlü sosyal etkinliğe katılabilecekleri şekilde etkinlikler düzenlenmelidir.
Toplumun yararlandığı şekilde tüm toplum hizmetlerinden yararlanabilmeleri sağlanmalıdır.
Baskı altında kalmadan evlenebilmeli ve ilişki yaşayabilmelidirler.
Psikiyatri hastanelerinde veya bakım enstitülerinde toplum yaşamından izole edilerek yaşamalarına izin verilmemelidir. Topluma katılmaları sağlanmalıdır.
Her türlü suiistimalden ve kötü muameleden koruyacak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır.
Yapılan tüm tedaviler ve eğitim süreçleri gibi üzerlerinde gerçekleştirilen tüm gelişmelerin dokümanlarına kolayca ulaşabilmeleri sağlanmalıdır.

100.000+ ailenin arasına katılın

Çocuklar için özel eğitim uygulaması.

Ücretsiz indirin

ABA terapistleri ile
tasarlandı.

Tüm bu sayılanlar otizmli bir bireyin yaşama haklarını oluşturmaktadır. Ancak bu hakların uygulanabilmesi için ailelerin ve otizmli bireyin de devlet tarafından destek görmeleri şarttır. Bunlara gelecek olursak; Özel eğitim kurumlarında verilecek eğitimin bir kısmı devlet tarafından karşılanmaktadır. Bunun için RAM kurumuna başvurmak gerekmektedir. 3 yaşındaki çocuklar için RAM özel bir eğitim hizmeti vermektedir. 3-6 yaş arasındaki çocuklar ise yine özel eğitim kurumlarında eğitim alma şansına sahiptir. Okul öncesinde çocuğun alışma süresine bağlı olarak 2 sene boyunca okul hayatına kaynaşabilmesi için eğitim alması sağlanabilir. 7-14 yaşları arasındaki çocuklar OÇEM adı verilen Otistik Çocuklar Eğitim Merkezine verilerek eğitim almaları sağlanabilir. Bunun dışında devlet okullarında açılan özel sınıflarda da eğitim görmeleri için başvuruda bulunulabilir.

Eğer 15-21 yaşları arasında ilköğretim diplomasına sahip bir otizmli birey var ise Milli Eğitim Bakanlığı Açık öğretim Lisesi veya Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Açık öğretim lisesinde eğitimlerine devam edebilirler. Aileler otizm sahibi çocukları için halk eğitim merkezlerinde onların yeteneklerini ve meslek becerilerini geliştirmeye yönelik kursların açılması talebinde de bulunabilirler. Eğer otizmli birey özel bir bakıma ihtiyaç duyacak durumdaysa bakım giderlerinin karşılanması için devlet tarafından bakımdan sorumlu kişiye asgari ücret bağlanabilir. Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden özürlü kimlik kartı temin edilerek birçok kolaylıktan ve indirimden yararlanılabilir. Bu kart ile birey şunlardan yararlanabilir:

Farklı kurum ve kuruluşlardan istenen rapor yenileme işlemlerine artık gerek kalmaz.
Gelir vergisi indirimini kullanabilirler.
Devlet Demir yolları ile indirimli olarak seyahat edebilirler.
Havayolları ile seyahatlerde yine belli miktarda indirim uygulanmaktadır.
Belediye otobüslerinden ücretsiz olarak yararlanabilirler.
Sinema ve tiyatro gibi sosyal aktivitelerde satın alınacak biletlerde indirime sahip olurlar.
Kamu Kurum ve kuruluşlarında özürlerini kanıtlayarak açılan özürlü çalıştırma kontenjanından yararlanabilirler.

Diş tedavisinde de indirimli veya ücretsiz olarak tedavi görebilmektedirler. Yapılan işlemler özür kanıtlandığı takdirde Türk Diş hekimleri Odası Asgari Ücret Tarifesinde yer alan fiyatlara göre Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılmaktadır.

Kaynaklar: